การเกิดของแคลเซียมคาร์บอเนต

การเกิดของแคลเซียมคาร์บอเนต

          ลักษณะการเกิดของแคลเซียมคาร์บอเนต แบ่งออกเป็น  3  ลักษณะดังนี้

1.   หินคาร์บอเนต  (Carbonate Rocks)

หินคาร์บอเนต  หมายถึง  หินตามธรรมชาติที่ประกอบด้วยแคลเซียมคาร์บอเนต  (CaCO₃) เป็นส่วนใหญ่  เป็นแคลเซียมคาร์บอเนตที่เกิดเองตามธรรมชาติในรูปของแร่ประกอบหิน  ซึ่งสามารถแบ่งตามลักษณะของการเกิดได้ 3 ชนิด

            1.1 หินตะกอนคาร์บอเนต (Sadimentary Carbonate Rocks)

การจำแนกชนิดของหินทางธรณีวิทยาของหินคาร์บอเนตขึ้นอยู่กับลักษณะการเกิดของแร่องค์ประกอบได้แก่

หินปูน  (Limestone) เป็นหินตะ­­กอนซึ่งมีส่วนประกอบส่วนใหญ่เป็นแคลเซียมคาร์บอเนต (CaCO₃) ซึ่งเกิดขึ้นในรูปของแคลไซต์  (Calcite) หรือบางครั้งจะอยู่ในรูปของอราโกไนต์ (Aragonite) ซึ่งทั้งสองชนิดนี้มีสูตรทางเคมีเหมือนกัน  แต่มีรูปผลึกต่างกัน โดโลไมต์ (CaMg(CO₃)₂) เป็นแร่อีกชนิดหนึ่งที่พบมากในหินปูน โดนโลไมต์ส่วนมากจะเกิดการแทนที่โดยปฏิกิริยาของแมกนีเซียมในรูปสารละลายที่เพิ่มขึ้นในหินปูน ในบรรดาหินตะกอนทั้งหมด  ประมาณร้อยละ 20 เป็นหินปูนหรือโดโลไมต์หรือผสมกันระหว่างสองชนิดนี้ รวมกับ สิ่งเจือปนต่าง  

   

ชอล์ก (Chalk) เป็นหินปูนร่วนเนื้อละเอียดเกิดในน้ำตื้นประกอบด้วยซากสัตว์ในทะเล

มาร์ล (Marl) เป็นหินปูนเนื้อร่วนเกิดในทะเลสาบ ซึ่งได้แคลเซียมคาร์บอเนตจากลำธารหรือน้ำพุ

ทราเวอร์ทีน (Travertine) เป็นหินปูนที่มีเนื้อหลายแบบขึ้นอยู่กับแต่ละแหล่งที่เกิด อาจมีลักษณะเนื้อแน่น เป็นเส้นใยหรือเป็นชั้นๆ  หรืออ่อนนุ่มและมีรูพรุนซึ่งเรียกกันว่า Calcarcous  Tufa ซึ่งทราเวอร์ทีนส่วนใหญ่จะเกิดจากการตกผลึกอย่างรวดเร็วของแคลเซียมคาร์บอเนตรอบๆน้ำพุร้อน

1.2 หินอัคนีคาร์บอเนต (Lgneous  Carbonate  Rocks) 

เป็นลักษณะพิเศษของหินอัคนีที่มีคาร์บอเนตเป็นส่วนประกอบหลักแม้จะมีปริมาณน้อย แต่ในบริเวณที่ขาดแคลนหินคาร์บอเนตก็สามารถนำมาใช้ทดแทนได้เป็นอย่างดี

1.3 หินแปรคาร์บอเนต  (Metamorphic  Carbonate  Rocks)

เป็นหินปูนหรือโดโลไมต์ที่มีการจัดเรียงรูปผลึกใหม่  ซึ่งที่รู้จักกันดีคือหินอ่อน (Marble) ซึ่งเกิดจากความร้อนและความกดดันจากใต้พิภพ

2.   แร่แคลไซต์  (Calcite)

แร่แคลไซต์ หรือ  แคลสปาร์  เป็นแคลเซียมคาร์บอเนตที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ  ผลึกของแคลไซต์มีหลายชนิดทำให้มีชื่อเรียกต่างกัน เช่น ด๊อกทูธสปาร์  ไอร์แลนด์สปาร์  เนลเฮดสปาร์  และ  ซาตินสปาร์  แร่แคลไซต์ปกติจะมีสีขาวหรือไม่มีสี  แต่อาจมีสีอื่นๆได้ เช่น สีเทา แดง เขียว น้ำเงิน เหลือง ถ้ามีมลทินอื่นๆ ปะปน เช่น ไพไรต์ ทองแดง เป็นต้น มีสูตรเคมี CaCO₃  เช่นเดียวกับหินปูน  ส่วนประกอบทางเคมีประกอบด้วย CaO ร้อยละ 56  และ CO₂ ร้อยละ 44 มีความแข็ง  3  ความถ่วงจำเพาะ 2.72  แร่แคลไซต์เมื่อทำปฏิกิริยากับกรดเกลือจะเกิดฟองฟู่

3.   หินปูนสังเคราะห์ (Precipltated Calcium Carbonate)

หินปูนสังเคราะห์เป็นแคลเซียมคาร์บอเนตที่ผลิตขึ้นทั้งจากกรมวิธีการผลิตโดยตรงหรือผลิตภัณฑ์พลอยได้จากการผลิตภัณฑ์อื่นๆ  แคลเซียคมคาร์บอเนตสังเคราะห์จะมีลักษณะเป็นผลขนาดเล็ก ขนาด 0.01-15 ไมครอน มีชื่อเรียกในภาษาอังกฤษว่า  Precipitated  Calcium  Carbonate (PCC) หรือ Recipitated Whiting